ترانسفورماتور جریان:

ترانسفورماتورها وسایلی هستند که انرژی الکتریکی را از یک سطح ولتاژ یا جریان به سطح دیگر تبدیل می کنند. ترانسفورماتورها برحسب کاربرد در انواع گوناگونی موجود هستند که در اینجا شامل ترانسفورماتورهای با کاربرد عمومی و ترانسفورماتورهای با کاربرد خاص می باشد. به ترانسفورماتورهایی که در بیشتر سیستمهای الکتریکی کاربرد دارند و برای منظور ویژه ای طراحی نشده اند اصطلاحاً ترانسفورماتورهای با کاربرد عمومی گفته شده است. که در اینجا شامل ترانسفورماتورهای خشک و روغنی می باشد. به ترانسفورماتورهایی برای منظور ویژه ای طراحی شده اند، اصطلاحآ ترانسفوماتورهای با کاربرد خاص گفته شده است که در اینجا شامل: اتو ترانس، ترانس اندازه گیری، ترانس اسکات و لبلانس، ترانس تست میباشد. لازم به ذکر است ترانس با کاربرد خاص مانند ترانس اندازه گیری، دارای نام پایه جداگانه می باشد.

اساس کارCT:

CT هم مانند همه ترانسفورماتور ها از دو سیم پیچ اولیه و ثانویه تشکیل شده است که سیم پیچ اولیه به خاطر جریان زیاد دارای سیم با سطح مقطع زیاد و تعداد دور کمتر می باشد و در مقابل در ثانویه بخاطر جریان کمتر داری سیم با سطح مقطع کم و تعداد دورهای زیاد می باشد که به آمپرمتر متصل می شود.

اگر فرض کنیم که جریان ۱۰۰۰ آمپر وارد یک دور سیم پیچ اولیه شود آنگاه در ثانویه بازای هر ۱۰۰۰دور سیم پیچ جریان ۱ آمپر را خواهیم داشت. پس می بینیم که جریان ۱۰۰۰ آمپری که قابل اندازه گیری نبود به یک آمپر تبدیل شد که به راحتی با آمپرمتر معمولی قابل اندازه گیری می باشد. بنابراین در این مثال اگر جریان ۱ آمپر را روی آمپر متر مشاهده کردیم یعنی جریان واقعی ما ۱۰۰۰ آمپر میباشد و اگر ۱.۵ آمپر را مشاهده کردیم یعنی جریان واقعی ما ۱۵۰۰ آمپر می باشد.این نسبت عددی که مثال زده شد یعنی ۱/۱۰۰۰ برای درک بهتر مطلب بود اما بطور معمول در CT ها این نسبت ۵/۱۰۰۰ می باشد. نکته دیگر اینکه CT بطور سری در مدار قرار می گیرد.

ترانس های جریان از نظر هسته به دو نوع تقسیم می شوند :

۱- ترانس های جریان با هسته اندازه گیری

۲- ترانس های جریان با هسته حفاظتی

۱- ترانس های جریان با هسته اندازه گیری وظیفه دارند که در حدود جریان نامی و عادی شبکه از دقت لازم برخوردار باشند. و این نوع هسته ها باید در جریان های اتصالی کوتاه به اشباع رفته و مانع از ازدیاد جریان در ثانویه و در نتیجه مانع سوختن و صدمه دیدن دستگاه های اندازه گیری در طرف ثانویه شوند.

۲- ترانس های جریان با هسته حفاظتی :

باید در جریانهای اتصال کوتاه هم بتوانند دقت لازم را داشته و دیرتر به اشباع رفته تا بتوانند متناسب با افزایش جریان در اولیه ، آن را در ثانویه ظاهر کرده و با تشخیص این اضافه جریان در ثانویه توسط رله های حفاظتی فرمان قطع به کلیدهای مربوطه داده تا قسمتهای اتصالی شده و معیوب از شبکه جدا شوند.

قدرت نامی ترانس جریان:

قدرت اسمی ترانس جریان برابر با حاصلضرب جریان ثانویه اسمی در افت ولتاژ ثانویهحاصل از این جریان می باشد. مقادیر استاندارد قدرت های اسمی عبارتند از :

۲٫۵ – ۵ – ۱۰ – ۱۵ –۳۰ VA

که البته مقادیر بالاتر در ترانسها قابل طراحی و استفاده نیز میباشد .

کلاس دقت ترانس های جریان:

میزان خطای CT ها با توجه کلاس دقت آنها مشخص می گردد. کلاس دقت CT برای هسته اندازه گیری و حفاظتی به دو صورت مختلف بیان می گردد. برای هسته اندازه گیری درصد خطای جریان را در جریان نامی ارائه می کنند. مثلاً کلاس دقت CL=0.5 یعنی ۰.۵ % خطا در جریان نامی. معمولا” جریان ثانویه ترانس های جریان ۱ یا ۵ آمپر می باشند.

CT های اندازه گیری را معمولا در کلاس دقت های ۰.۱ – ۰.۲ – ۰.۵ – ۱ – ۳ – ۵ مشخص می کنند و در کاتولوگ ها تجهیزات به صورت ۰.۲:CT: 5/1200 Cl مشخص می گردد . در ضمن باید توجه داشت اگر بر روی پلاک ۸۰۰c نوشته شود یعنی ولتاژ اتصال کوتاه اگر از ۸۰۰ ولت بالاتر رود CT به حالت اشباع خواهد رفت.